Co daje saunowanie? Zdrowotne korzyści sauny

Saunowanie to praktyka, która ma swoje korzenie w tradycji, ale jednocześnie doskonale wpisuje się w nowoczesne podejście do zdrowia i dobrego samopoczucia. W Finlandii, gdzie sauna jest narodowym skarbem, stanowi element codziennej rutyny wielu ludzi – często w towarzystwie rodziny czy przyjaciół, co buduje silne więzi społeczne. Jednak popularność sauny nie ogranicza się tylko do krajów nordyckich. Coraz więcej osób na całym świecie, w tym także w Polsce, dostrzega ogromne korzyści płynące z regularnego korzystania z sauny.
Co daje saunowanie? Przede wszystkim jej niezwykły wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Regularne sesje w saunie wspierają funkcjonowanie organizmu na wielu poziomach – poprawiają krążenie, wspomagają regenerację mięśni, pomagają w detoksykacji, a także wzmacniają układ odpornościowy. W erze, w której zwracamy większą uwagę na prozdrowotne nawyki, a stres jest jednym z najczęściej wymienianych zagrożeń dla zdrowia, sauna stanowi doskonałe rozwiązanie pozwalające na osiągnięcie harmonii ciała i umysłu.
Nic więc dziwnego, że popularność sauny rośnie, a zainteresowanie jej zdrowotnymi korzyściami wciąż się zwiększa. W artykule przyjrzymy się, jakie konkretne korzyści dla zdrowia fizycznego może przynieść regularne saunowanie i dlaczego warto uczynić z niego stały element zdrowego trybu życia.
- Korzyści dla układu krążenia.
- Detoksykacja organizmu.
- Wsparcie układu odpornościowego.
- Regeneracja i przyśpieszenie gojenia.
- Wspomaganie układu oddechowego.
- Korzyści dla stawów i kości.
Korzyści dla układu krążenia
Poprawa krążenia krwi
Sauna działa w sposób unikalny na nasz układ krwionośny, zwiększając przepływ krwi, co ma szerokie korzyści dla całego organizmu. Wysoka temperatura, wynosząca od 80 do nawet 100°C, sprawia, że serce pracuje intensywniej, zwiększając objętość wyrzutową krwi. W odpowiedzi na wysoką temperaturę naczynia krwionośne ulegają rozszerzeniu (zjawisko to nazywane jest wazodylatacją), co zwiększa ilość krwi przepływającej przez naczynia krwionośne. Dzięki temu krew dociera szybciej do komórek, dostarczając im niezbędnych składników odżywczych i tlenu, co poprawia funkcjonowanie tkanek, mięśni i narządów.
Proces ten również wspomaga naturalne usuwanie toksyn z organizmu, ponieważ przyspieszony przepływ krwi transportuje produkty przemiany materii do miejsc, w których mogą być sprawnie wydalone. Skutkiem tego jest lepsze dotlenienie tkanek, oczyszczenie organizmu i poprawa funkcji regeneracyjnych. Takie efekty są widoczne zwłaszcza u osób z siedzącym trybem życia, które mają ograniczony przepływ krwi w kończynach.
Wzmocnienie serca i redukcja ciśnienia
Regularne korzystanie z sauny przypomina delikatny trening sercowo-naczyniowy. W czasie przebywania w saunie serce bije szybciej, co ma podobny wpływ na organizm jak umiarkowana aktywność fizyczna. Sauna może podnieść rytm serca do poziomu zbliżonego do aktywności fizycznej, co wzmacnia mięsień sercowy i wpływa na poprawę kondycji całego układu krwionośnego.
Badania prowadzone przez Dr. Jari Laukkanen z Uniwersytetu Wschodniej Finlandii wskazują, że regularne korzystanie z sauny, od 4 do 7 razy w tygodniu, istotnie obniża ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Dr Laukkanen odkrył, że ciśnienie krwi u osób korzystających regularnie z sauny jest niższe, co może pomóc w zapobieganiu nadciśnieniu. Podwyższone ciśnienie krwi jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób serca i naczyń krwionośnych, więc naturalna regulacja ciśnienia, jaką oferuje saunowanie, jest jednym z kluczowych elementów jego profilaktyki.
Redukcja ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
Regularne saunowanie może być skutecznym narzędziem zapobiegającym poważnym chorobom sercowo-naczyniowym, takim jak nadciśnienie, choroba wieńcowa czy zawał serca. Badania opublikowane w prestiżowym czasopiśmie JAMA Internal Medicine wykazały, że osoby, które korzystają z sauny przynajmniej 4 razy w tygodniu, mają znacznie niższe ryzyko wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych. Badania sugerują, że regularna ekspozycja na wysokie temperatury pomaga obniżyć poziom stresu oksydacyjnego oraz zmniejsza stan zapalny w organizmie – dwa kluczowe czynniki przyczyniające się do chorób sercowo-naczyniowych.
Korzyści te wynikają z szeregu reakcji fizjologicznych zachodzących podczas saunowania, takich jak zwiększenie wydolności serca, poprawa elastyczności naczyń krwionośnych i korzystny wpływ na lipidogram (profil lipidowy krwi), co obejmuje poziomy cholesterolu i triglicerydów.

Detoksykacja organizmu
Usuwanie toksyn przez pot
Detoksykacja jest jednym z najważniejszych procesów w naszym organizmie, a saunowanie jest sposobem, który może ten proces efektywnie wspierać. Podczas sesji w saunie wysoka temperatura powoduje, że organizm się intensywnie poci, co pozwala na usunięcie z niego różnych toksyn. Pot, który wytwarzamy w trakcie saunowania, zawiera produkty przemiany materii, takie jak sole, metale ciężkie (np. kadm i rtęć), amoniak czy mocznik.
Badania opublikowane w czasopiśmie Journal of Environmental and Public Health pokazują, że pocenie się może być efektywnym sposobem na eliminację niektórych metali ciężkich z organizmu. W jednym z takich badań zauważono, że toksyny, które kumulują się w naszym organizmie, mogą być usuwane przez gruczoły potowe w wyniku ekspozycji na wysokie temperatury, co zmniejsza ich ogólny poziom w ciele i potencjalnie zmniejsza ryzyko toksyczności.
Proces detoksykacji poprzez pocenie się i jego rola w oczyszczaniu skóry
Sauna działa też jak naturalne oczyszczanie skóry. Podczas pocenia się pory skórne otwierają się, co pozwala na usunięcie zanieczyszczeń, nadmiaru sebum i martwych komórek skóry. Efekt ten jest szczególnie ważny dla osób borykających się z problemami skórnymi, takimi jak zaskórniki, ponieważ regularne pocenie się w saunie pomaga utrzymać czystość porów i wspierać naturalne procesy regeneracyjne skóry.
Skóra, jako największy organ w ciele, odgrywa istotną rolę w procesie detoksykacji – pocenie się podczas sesji saunowej zwiększa przepływ krwi do jej powierzchni, dostarczając niezbędnych substancji odżywczych i wspomagając regenerację komórek. Wysoka temperatura wspomaga także mikrokrążenie, co jest istotne w procesie naprawy uszkodzeń skóry i utrzymania jej zdrowego wyglądu.
Wsparcie układu odpornościowego
Symulacja gorączki i aktywacja mechanizmów obronnych
Regularne korzystanie z sauny może wspierać układ odpornościowy dzięki efektowi zwanemu „sztuczną gorączką.” Wysoka temperatura w saunie podnosi temperaturę ciała, symulując stan gorączki. Podobnie jak naturalna gorączka, taka reakcja może aktywować mechanizmy obronne organizmu, mobilizując układ odpornościowy do intensywniejszej pracy.
Badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Medycznego Charité w Berlinie wykazały, że regularne korzystanie z sauny może obniżyć ryzyko infekcji górnych dróg oddechowych, takich jak przeziębienia i grypa. W badaniu zauważono, że uczestnicy, którzy korzystali z sauny 1-2 razy w tygodniu, rzadziej chorowali na przeziębienie niż osoby, które unikały sauny. Podwyższona temperatura w saunie działa jak naturalny mechanizm obronny, co może wspierać organizm w walce z wirusami i bakteriami.
Produkcja białych krwinek
Jednym z kluczowych efektów saunowania jest zwiększenie produkcji białych krwinek, czyli leukocytów, które odgrywają kluczową rolę w zwalczaniu infekcji i ochronie organizmu przed patogenami. Pod wpływem wysokiej temperatury organizm aktywuje produkcję białych krwinek, które są podstawą działania układu odpornościowego.
Badanie opublikowane w European Journal of Applied Physiology wykazało, że regularne saunowanie może prowadzić do wzrostu liczby leukocytów we krwi, co zwiększa odporność na infekcje bakteryjne i wirusowe. Ten efekt wynika z pobudzenia układu krążenia i zwiększonego przepływu krwi, co z kolei dostarcza większej ilości komórek odpornościowych do różnych obszarów ciała. Saunowanie wspiera również aktywność limfocytów T i komórek NK (natural killer cells), które są odpowiedzialne za zwalczanie zakażonych komórek i patogenów.
Sauna a odporność na infekcje
Regularne korzystanie z sauny może przyczynić się do zwiększenia odporności na infekcje, szczególnie w okresach zwiększonej zachorowalności, jak jesień i zima. Działa to jak trening dla organizmu: każdy seans w saunie wystawia organizm na krótkotrwały stres termiczny, który prowadzi do adaptacji i lepszego przygotowania układu odpornościowego na przyszłe zagrożenia.

Regeneracja i przyspieszenie gojenia
Rozluźnienie mięśni i łagodzenie napięć
Sauna jest znana z działania rozluźniającego, które pomaga zredukować napięcie mięśniowe po wysiłku fizycznym. Wysoka temperatura powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, co zwiększa przepływ krwi do mięśni i wspiera ich dotlenienie. To sprawia, że zmęczone i napięte mięśnie mogą szybciej zregenerować się po treningu lub fizycznym wysiłku.
Badanie opublikowane w Journal of Human Kinetics dowodzi, że sesje w saunie mogą przyspieszać usuwanie metabolitów z mięśni, takich jak kwas mlekowy, który odpowiada za uczucie sztywności i bólu po intensywnym wysiłku. Ciepło pozwala mięśniom lepiej się rozciągnąć, co sprawia, że sportowcy i osoby aktywne mogą korzystać z szybszej regeneracji oraz zmniejszenia ryzyka kontuzji.
Łagodzenie stanów zapalnych i wspomaganie gojenia
Regularne saunowanie może również wspierać regenerację w przypadku stanów zapalnych oraz urazów. Ekspozycja na wysoką temperaturę wspomaga procesy przeciwzapalne poprzez zwiększenie przepływu krwi, co ułatwia transport substancji odżywczych do uszkodzonych tkanek i jednocześnie wspiera usuwanie produktów przemiany materii. W konsekwencji organizm może szybciej pozbywać się obrzęków i przyspieszyć proces gojenia.
Badania wykazały, że regularne korzystanie z sauny zmniejsza poziom markerów stanu zapalnego w organizmie, takich jak białko C-reaktywne (CRP). Uczestnicy badania, którzy regularnie korzystali z sauny, mieli niższy poziom tych markerów w porównaniu do osób, które z niej nie korzystały, co wskazuje na pozytywny wpływ sauny na redukcję przewlekłych stanów zapalnych.
Wspomaganie regeneracji tkanek
Ciepło w saunie działa również korzystnie na regenerację skóry i innych tkanek. Podniesiona temperatura stymuluje procesy komórkowe, co przyspiesza gojenie i poprawia elastyczność tkanki skórnej. Takie działanie jest szczególnie ważne dla osób z problemami stawowymi lub przewlekłymi bólami mięśniowymi, które mogą znaleźć ulgę dzięki regularnym wizytom w saunie.
Wspomaganie układu oddechowego
Udrażnianie dróg oddechowych
Ciepło i para generowane w saunie parowej mają zbawienny wpływ na drogi oddechowe, pomagając w oczyszczaniu zatok oraz poprawie oddychania. Wysoka wilgotność powietrza rozluźnia śluz, co ułatwia jego usunięcie i odblokowuje nos oraz zatoki. To naturalne działanie inhalacyjne jest szczególnie korzystne dla osób borykających się z przewlekłymi zatkanymi zatokami, alergiami czy stanami zapalnymi w obrębie górnych dróg oddechowych.
Badanie opublikowane w czasopiśmie American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine wykazało, że terapia ciepłem i wilgocią znacząco zmniejsza objawy przeziębienia oraz wspiera udrożnienie dróg oddechowych. Para w saunie działa podobnie jak inhalacja, zmiękczając zalegający śluz i łagodząc przekrwienie błon śluzowych. Takie efekty mogą również być pomocne dla osób z astmą lub przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP), którym sauna przynosi ulgę w oddychaniu.
Poprawa kondycji układu oddechowego
Sauna może również poprawiać wydolność oddechową poprzez regularne stymulowanie płuc i rozszerzenie oskrzeli. Wzrost temperatury zwiększa przepływ krwi do płuc, co poprawia ich dotlenienie i wspiera lepszą wydolność oddechową. Dla osób cierpiących na przewlekłe problemy z układem oddechowym, takie jak astma czy przewlekłe zapalenie oskrzeli, sesje w saunie mogą okazać się szczególnie korzystne.
Według badań, regularne korzystanie z sauny zmniejsza ryzyko chorób układu oddechowego, w tym ostrych infekcji dróg oddechowych, a nawet zapalenia płuc. Badanie przeprowadzone na grupie dorosłych osób wykazało, że osoby, które korzystały z sauny dwa do trzech razy w tygodniu, miały znacznie niższe ryzyko infekcji dróg oddechowych niż osoby, które tego nie robiły. Mechanizm ten jest związany z efektem wzrostu temperatury ciała, który może działać jak naturalna symulacja gorączki, wspierając walkę organizmu z wirusami i bakteriami.

Korzyści dla stawów i kości
Łagodzenie bólu stawów
Ciepło w saunie może znacząco złagodzić dolegliwości związane z bólami stawów. Wysoka temperatura działa rozkurczająco na tkanki mięśniowe i więzadła, a także zwiększa przepływ krwi w okolicach stawów, co zmniejsza napięcie i ból. Badania opublikowane w Journal of Ayurveda and Integrative Medicine sugerują, że regularne korzystanie z sauny pomaga osobom z przewlekłymi schorzeniami stawów, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów, w redukcji bólu i ograniczeniu sztywności stawów. Ciepło oddziałuje na receptory bólu, zmniejszając ich wrażliwość, co przyczynia się do większego komfortu osób z problemami stawowymi.
Wsparcie elastyczności stawów
Korzystanie z sauny wpływa pozytywnie na elastyczność stawów, wspomagając lepsze ukrwienie i dotlenienie tkanek okołostawowych. Dzięki działaniu ciepła tkanki miękkie, takie jak mięśnie i więzadła, ulegają rozluźnieniu, co poprawia zakres ruchów i zwiększa elastyczność. Dla osób z artretyzmem lub innymi przewlekłymi chorobami stawów, regularne sesje w saunie mogą wspomagać codzienną sprawność i redukować dyskomfort związany ze sztywnością stawów.
Badania przeprowadzone w Finlandii wykazały, że regularne korzystanie z sauny może także wspierać regenerację uszkodzonych tkanek wokół stawów. Dzięki zwiększonemu przepływowi krwi, tkanki otrzymują więcej składników odżywczych, co wspomaga ich odbudowę i regenerację.
Saunowanie przynosi szereg korzyści fizycznych, które mogą znacząco poprawić jakość naszego życia. Regularne sesje w saunie wspierają układ krążenia, pomagając wzmocnić serce i poprawić przepływ krwi, co zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Dodatkowo, sauna wspiera detoksykację organizmu przez pocenie się, co przyczynia się do oczyszczenia skóry i poprawy jej struktury oraz wyglądu. Korzyści dla mięśni i stawów – w tym łagodzenie bólu i napięcia – sprawiają, że sauna jest idealnym rozwiązaniem dla osób aktywnych fizycznie, które szukają naturalnych metod regeneracji.
Zalety saunowania obejmują także wsparcie układu odpornościowego oraz wspomaganie układu oddechowego, co jest niezwykle ważne w okresach zwiększonego ryzyka infekcji. Te liczne, poparte badaniami korzyści zdrowotne sprawiają, że sauna to znakomity, naturalny sposób na poprawę zdrowia fizycznego.
Zachęcamy do regularnego korzystania z sauny, aby wspierać swoje ciało i umysł. To prosty, a zarazem skuteczny sposób na zadbanie o zdrowie i samopoczucie przez cały rok.
Bibliografia
Redberg R. F. Health Benefits of Sauna Bathing, JAMA Intern Med., 2015
Laukkanen T, Khan H, Zaccardi F, Laukkanen JA. Association between sauna bathing and fatal cardiovascular and all-cause mortality events JAMA Intern Med., 2015
Sears M. E., Kerr K. J., Bray R. I., Arsenic, Cadmium, Lead, and Mercury in Sweat: A Systematic Review, Journal of Environmental and Public Health, 2012
Stanley J., Halliday A.,D’Auria S., Buchheit M., Leicht A. S. Effect of sauna-based heat acclimation on plasma volume and heart rate variability European Journal of Applied Physiology, 2015
Pilch W., Pokora I., Szyguła Z.,Pałka T., Pilch P., Cisoń T., Malik L., Wiecha S., Effect of a Single Finnish Sauna Session on White Blood Cell Profile and Cortisol Levels in Athletes and Non-Athletes Journal of Human Kinetics, 2013
Greco, Frank A., How Does Sauna Bathing Improve Respiratory Tract Function? The American Journal of Medicine, 2021
Shetty G. B., Mooventhan A., Anagha N., Effect of electro-acupuncture, massage, mud, and sauna therapies in patient with rheumatoid arthritis Journal of Ayurveda and Integrative Medicin, 2015
Najczęściej kupowane produkty
-
RĘCZNIK DO SAUNY WAFEL NATURAL
59.99 zł – 259.99 zł -
RĘCZNIK DO SAUNY WAFEL NATURAL BLACK
59.99 zł – 259.99 zł -
CZAPKA DO SAUNY FROTTE NATURAL
114.99 zł